TATRCIK MÜCADELESİ

 

Biyolojileri

Ülkemizde özellikle Güneydoğu bölgesinde sağlık açısından en az sivrisinekler kadar önemli olan bir tür de tatarcıklardır. Tatarcıklar biyoekolojik özellikleri ve geceleri sokarak kan emme yönünden sivrisineklere yakınlık gösterir ve sıkça karıştırılırlar. Bu canlıların en önemli özelliği, ortam nemi yüksek yerleri tercih etmeleridir. Kapalı alanlarda bulunan Anofel türü sivrisineklerle aynı ortamı paylaşırlar. Dişi tatarcık döllendikten 8-10 gün sonra 40-50 yumurta bırakır. Dişi yumurtladıktan sonra ölür. Larvaları suda değil, organik atıkların tabanındaki nemli ortamlarda, çürümüş bitki, çim birikintileri, fosseptiklerde gelişir. Yumurta bırakıldıktan 5-20 gün içinde larvalar çıkar. Bırakıldıkları ortamdaki bitki özleri ve organik sıvılarla beslenirler. Sıcak aylarda gelişme 6-10 haftada tamamlanır. Erginlerin ömrü bir iki hafta civarındadır.

 

Zararları

Soktukları yerde kanın pıhtılaşmasını önlemek amacıyla salgıladıkları tükrük insanlar için allerjiktir. Isırık bölgesinde yakıcı ve kaşındırıcı, ateşli ve allerjik deri enfeksiyonuna yol açabilir. Ancak tatarcıkların sağlık açısından önemi taşıdıkları Leishmania parazitini bulaştırmaları bakımındandır. Ülkemiz için önemli iki türü L. donovani ve L. tropicadır. L. donovani, visceral Leishmanioz adı verilen ve düzensiz ateş, kansızlık, lökopeni, dalak ve karaciğer büyümesi ile kendini gösteren kronik bir hastalığa yol açar. Genellikle Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu bölgesinde yaz aylarında 2-6 yaş arası çocuklarda görülür. L. tropicana Şark çıbanı adı verilen deri Leishmanyozunun sebebidir. Parazit vücudun değişik yerlerinde uzun süre iyileşmeyen yaralarla karakterize ve iz bırakan bir hastalığa yol açar. Hastalığa en çok sıcak ve kurak geçen Haziran-Ağustos ayları arasında rastlanır.

 

Tatarcık Mücadelesi

Tatarcıklarla mücadele ergin ve larva dönemleri için yapılmalıdır. Nisan ayından başlamak üzere larval habitatlar olan çöplükler, diğer organik atık alanları, çürümüş bitki taban suları, fosseptikler, hayvan barınakları kalıcı etkili organik fosforlu insektisitlerle ilaçlanmalıdır. Ergin mücadelesi sivrisinek mücadelesi ile örtüştüğünden ULV ve termal sisleme şeklinde yapılan uygulamalarda ergin tatarcık populasyonu azaltılmış olur.